' Community Police '

Working With Community Police Department

                                                                                                                                                                                 Dili, 24 Agustus 2010

ASESMENTU & ANALIZA BA KAPASITASAUN HO OPTIDAUN (SKILL) BA SERVISU PREVENSAUN KRIMI NO REZOLVE PROBLEMA

I. INTRODUSAUN
         Kestionariu ida ne'e hanesan mata dalan ba servisu halo asesmentu no analiza ba kuinesementu, optidaun (skill) no esperensia servisu iha area prevensaun krimi no resolve problema ninian. ITA BA PAZ hato'o tiha ona planu asesmentu no analiza ida ne'e ba Komandante Jeral, direitor Polisia Komunitario no Komandante Distrito Dili ninian. Teknikamente, ITA BA PAZ halao tiha ona koordenasaun ho Departementu Polisia Komunitaria ninian.
           Hosi kordenasaun ida ne'e, aseita dalan atu halo asesmentu no analiza ho meius prepara perguntas no intervista direita ba membru sira iha polisia komunitariu liu-liu iha area distrito Dili ninian. Tamba ne'e iha terseiru no kuarta semana fulan Agustus 2010 ne'e ITA BA PAZ sei hodi kestionariu ne'e ba postu ho estasaun sira Polisia Komunitaria ninian hodi rekoilla informasaun-sira.
ITA BA PAZ haruka tiha ona orariu asesmentu no analiza ne'e ba Direitor Nasional Polisia Komunitariu iha Dili. Nune, ITA BA PAZ sei lao tuir postu no estasaun sira hodi hetan informasaun detailla tuir kestionariu hirak ne'e. Depois rekoilla remata, ITA BA PAZ hamutuk ho Direitor Nasional sei halo elaborasaun no ITA BA PAZ sei organiza workshop loron ida hodi halo aprezentasaun no diskusaun klean ho memberu-sira ne'e fo informasaun mai ITA BA PAZ. 


II.    IDENTIDADI PESOAL:
 
Naran:
 Julio dos santos Madeira.
Postu/ID:
 Agente chefe/ 13227
Pozisaun:
Membrus.
Unidadi
 Eaquarda Comoro
Deskripsaun Serivisu lorloron:
 Halao patrolha no area prebene krimi no labele mosu no lsbele mosu tan krimi fuon.

III.  KONA-BA ESPERIENSIA SERVISU POLISIA KOMUNITARIU NINIAN:
       Favor ita prepara hela informasaun, depois ami sei husu ita boot atu resposta kestionariu sira ne'e ida-idak!
1). Ita bo't bele esplika ita bo'ot nia knar nudar membru policia kimunitariu mai ami (temi atividadi iha servisu policiamento komunitaria deit? servisu tengki iha equipa ida lebele servisu mesak ba ptrolha para hodi husu informasaun ba komunidade sira iha sira nia fatin tengki halo seguransa ba kommunidade sira hodi halo sira nia actividade hanesan bain-bain.
2). Nudar membru PNTL nebe serbvisu iha area policiamento komunitariu mais ou menus kapasidade no optisaun (skill) Saida Mak Ita Bo'ot Iha Konaba Servisu Policiamentu Komunitaria Ninian? bele temi ida-idak! Ikursu ona kanruza forca no halo kona problema nebe mos iha komunidade nia le'et.

Kapasidade/konyesementu no optidaun (Skill) nebe ita bo'ot iha ne'e hetan husi nebe? servisu trilateral ho autoridade Governo Timor Leste ho Policiamento Nasional.
2) Too nebe ita bo'ot tengki katak kunyesementu ho skill nebe iha ona ne'e bele ajuda ita bo'ot nia servisu iha prevensaun krimia no resolve problema? Nudar membru PNTL ne'ebe servisu iha area Polisamentu Komunitaria mais ou menus kapasidade no optidaun (skill) saida mak ita bo'ot iha konaba servisu polisiamentu komunitaria ninian? bele temi idaidak!
"Iha hau nia servisu presiza ajuda konyesementu ita iha ona para hau bele prevenzaun krime keta mosu iha komunidade nia le'et. hau nia hakarak tengki knar kursu para bele hametin tan ami nia servisu diak liu tan"
3) Saida mak ita boot aprende ona hosi kursu, treinamentu, ruma durante ne'e, ligadu ho servisu Polisia Komunitaria ninian? Prevensaun krime kona mosu kursu sai policia komunitaria husi uma ba uma. Tengki buka informasaun husi komundade no aldeia no lideransa sira ba escola sira koalia kona ba servisu Policia nian.
4) Hosi materia sira konyesementu no skill nebe iha ne'e too ona ka sei persija aumenta tan? se'e persija entaun hakarak aumenta iha ponto area saida deit? kursu kona vestigasaun kursu kona ba direitu humanus preven krime nian.

IV. KONA BA KOMPETENSIA SERVISU NINIAN:
      Iha Parte ne'e, favor ense hela informasaun konaba kompetensia ita boot sira nian! 
1). Ita boot nudar superior/komandante karik saida mak ita boot halo/hatoo ba membru sira iha postu ka estasaun sira polisia komunitariu ninian?
 - Fo Brifing iha memberos sira tengki servisu tuir naran ne'e tuir kapasidade nebe ita nia. Kursu konflik manajemento problema krimi ka direitu 
2). Ita boot nudar superior/komandante, too ona nebe ita boot nia konyesemento/kapasidade no skill atu orienta servisu polisamentu komunitariu ninia?
  - Maske hu iha maka komisaun ona oinsa atu servisu hanesan no antes no communidade lokal no sira seluk bele ajuda hodi resolve problema nebe mosu.
3). See ita boot hanoin atu aumenta tan kapasidade karik, oinsa? 
  - Presija aumenta tan kursu oinsa, resolve problema kursu, konaba manajementu, kursu lideransa tengki hetan tan treinamentu husi nai ulun sira. 
4). Iha sujestaun espesifiku konaba area nebe persija atu aumenta ba kapasidade no skill ita boot ninian?
  - Tengki tuir tan treinamentu. 

V. KONABA KOMPETENSIA (2)
(Iha parte ne'e favor ense ka fo hela informasaun konaba kompetensia ita boot sira nian iha area servisu espesifiku ba prevensaun krime & rezolve problema ninian)! 

1). KONABA ORGANIZA/FASILITA/LIDEERA ENKONTRU SIRA 
 a). Karik ita boot iha esperensia organiza/fasilita/lidera enkontru ruma iha komunidade nudar maneira atu rezolve problema? se'e iha, bele esplika! 
b). Oinsa ita boot senti katak ita boot iha duni kapasidade atu organiza/fasilita/lidera enkontru sira nune? bele splika!
 - Hau senti katak hau nia aan ladun kapasidade maibe lori hau nia epserensia hau tengki halao mentalidade tuir kbiit bele ou iha. 
c) Karik persija hadia/aumenta/aprende konaba oinsa atu sai organizadora, fasilitador/lideransa ba atividade enkontru-sira nune?
 - See presiza, atu hadia/aumenta/aprende saida deit? oinsa atu sai fasilitadora ho lideransa.

2). KONABA LIDERA DIALOGU
  a) Karik ita bo'ot iha esperensia organiza/fasilita/lidera dialogu ruma iha komunidade nudar maneira atu resolve problema? se iha bele esplika!
  b) Oinsa ita boot senti katak ita boot iha duni kapasidade atu organiza/fasilita/lidera dialogu sira nune? bele esplika!
    - Buat sira ne'e ami halo ona servisu hamutuk ho populasaun, Chefe Suco, Chefe aldeia, Chefe Juventude hodi resolve problema iha sira nia bairo laran. 
  c) Karik presija hadia/aumenta/aprende konaba oinsa atu sai organizadora, fasilitador/lideransa ba atividade dialogu-sira nune? Se presiza, atu hadia/aumenta/aprende saida ddeit? 
    - Hau senti hau nia ne'e maske ladun maibe halo duni
.
3) KONBA MEDIASAUN, NEGOSIASAUN & APROXIMASAUN
  a) Karik ita boot iha esperensia lidera mediasaun, negosiasaun no aproximasaun ruma iha komunidade nudar maneira atu rezolve problema? see iha bele esplika! 
   - Persija
  b) Oinsa ita boot senti katak ita boot iha duni kapasidade atu lidera mediasaun, negosiasaun no aproximasaun ruma hodi rezolve problema-sira? Bele esplika! 
   - Hau senti ba hau iha kapasidade tamba hau iha esperensia serviso iha konyesemento no mos kursu ona hamutuk ho autoridade lokal sira. 
  c) Karik persija hadia/aumenta/aprende konaba oinsa atu lideransa ba atividade mediasaun, negosiasaun no aproximasaun iha prosesu rezolve problema? se persiza atu hadia/aumenta/apriende saida deit?
   - Persija

4) KONABA UZA PROSEDIMENTU LEI KRIME NINIAN IHA SERVISU ATENDE PROBLEMA
  a) Karik ita boot iha konyesementu no bele aplika prosedimentu lei krimi ninian iha servisu nudar maneira atu rezolve problema? 
  - Konyesemento nebe hau aplika mak sosialijasaun kona ba lei krime para comunidade bele hatene liu hosi visitasaun liu hosi ema ida ba ida liu hosi encontro.
  b) Oinsa ita boot senti katak ita boot iha duni kapasidade no konyesementu atu uza lei prsedimentu krime ninian hodi rezolve problema iha komunidade?
    - Hau iha kapasidade maibe lei nebe ita iha barak mak uzalingua as ne'e duni hau sosialisasi mos sidauk mak hau hatene. hau hato'o ba ita nia comindade ne'e duni se bele kapasita kona ba lei aumenta tan
  c) Karik persija hadia/aumenta/aprende konaba aplikasaun lei prosedimentu krimi prosesu rezolve problema
   - Persija 

5)  KONABA ANALIZA PROBLEMA:
  a) Karik ita boot iha esperensia halo analiza ba problema ruma iha komunidade? oinsa ita boot halo analiza ba problema ne'e? 
   - Wainhira problema ruma mosu, analisa, policia sempre iha nia segudu hanesan 5 lei 1A iha preimeiro identifika problema depois buka atu resolve hamutuk ho autoridade lokal 
  b) Ita boot iha esperensia uza intrumentu ruma (alat analisis) hodi halo analiza ba problema ruma iha komunidade?
   - Laiha, maibe lori ami nia kapasidade e esforsa aan makas oinsa bele resolve problema nebe mosu
   c) Karik ita boot senti iha ona kapasidade kualifikadu iha area servisu prolisiamentu komunitaria? Persija aumenta tan kapasidade ruma?
    - Ami sente ladun kompletu, atu persija kursu ba servisu kommunitaria nian.

6)  KOMENTARIU/SUJESTAUR SELU:
   - Ami hakarak Policia tengki kursu barak konaba servisu policia nian atu nune'e policia bele sai profesional liu tan iha futuru